Digital Eye Strain คืออะไร ?

Eye Strain หรือ ความรู้สึกตาล้า มักเกิดขึ้นหลังจากที่เราใช้สายตาเพ่งมองสิ่งใดสิ่งหนึ่งเป็นเวลานาน ไม่ว่าจะเป็นการอ่านหนังสือ ขับรถ หรือใช้คอมพิวเตอร์ต่อเนื่อง ความรู้สึกนี้ไม่ร้ายแรง แต่ถ้าเกิดขึ้นบ่อยครั้งโดยไม่แก้ไข ก็สามารถทำให้เกิดความไม่สบายตัวและลดประสิทธิภาพการทำงานได้ 

ความรู้สึกตาล้า เป็นอย่างไร ?

• ตามัว มองไม่ชัด
• ตาแห้ง แสบตา หรือน้ำตาไหล
• เห็นภาพซ้อนเมื่อเพ่งนาน

นอกจากนี้ อาจมีความรู้สึกทางร่างกายร่วมด้วย เช่น ปวดศีรษะ โดยเฉพาะเวลาทำงานหน้าจอนาน ๆ หรือรู้สึกอ่อนเพลีย โฟกัสได้ยาก

แม้ความรู้สึกเหล่านี้มักจะหายไปเมื่อได้พักสายตา แต่หากเกิดขึ้นซ้ำ ๆ ก็อาจแปลว่าถึงเวลาแล้วที่เราต้องหันมาให้ความสำคัญกับการดูแลตัวเองมากขึ้น

ที่มาของอาการ Digital Eye Strain เกิดขึ้นได้อย่างไร ?

ใช้จอต่อเนื่องนานเกินไป

การเพ่งมองหน้าจอเป็นเวลานานโดยไม่พักสายตา ทำให้ตาของเราทำงานอยู่ตลอดเวลา เหมือนคนที่ออกกำลังกายโดยไม่หยุดพัก ยิ่งเราจ้องนาน สมาธิยิ่งลดลง ตาก็ยิ่งแห้ง เพราะคนส่วนใหญ่กะพริบตาน้อยลงกว่าปกติถึงครึ่งหนึ่ง ขณะใช้คอมพิวเตอร์หรือโทรศัพท์มือถือ เมื่อทำซ้ำทุกวัน ความรู้สึกแสบตา เคืองตา จึงเริ่มตามมาโดยไม่รู้ตัว

แสงและความสว่างไม่เหมาะสม

ห้องที่มืดเกินไป หน้าจอที่สว่างเกินจำเป็น หรือแสงสะท้อนจากหน้าจอ ล้วนทำให้สายตาของเราต้องพยายามโฟกัสหนักกว่าปกติ ยิ่งช่วงกลางคืนหรือในห้องที่เปิดไฟไม่เพียงพอ ตาของเราจะต้องทำงานหนักขึ้นโดยอัตโนมัติ เพื่อให้มองเห็นได้ชัดขึ้น ผลลัพธ์คือความรู้สึกเมื่อยล้าและปวดตาในตอนท้ายของวัน

ท่านั่งและระยะห่างไม่ถูกต้อง

หลายคนชอบนั่งก้มหน้าดูมือถือใกล้ ๆ หรือวางหน้าจอคอมพิวเตอร์สูงเกินไปจนต้องเงยหน้าขึ้นตลอดเวลา พฤติกรรมเหล่านี้ไม่เพียงแต่ทำให้เกิดความรู้สึกตาล้า แต่ยังส่งผลต่อกล้ามเนื้อคอและบ่าด้วย ท่านั่งที่ดีควรให้จออยู่ต่ำกว่าระดับสายตาเล็กน้อย และห่างจากใบหน้าประมาณช่วงแขน เพื่อให้มองเห็นได้อย่างสบาย โดยไม่ต้องเพ่งตลอดเวลา

ปัญหาสายตาที่ไม่ได้รับการแก้ไข

บางคนอาจไม่รู้ว่าตัวเองมีสายตาสั้น ยาว หรือเอียงเล็กน้อย เพราะรู้สึกว่ายังมองเห็นได้ในชีวิตประจำวัน แต่เมื่อใช้จอดิจิทัลนาน ๆ ปัญหาเหล่านี้จะชัดเจนขึ้น เช่น มองตัวหนังสือไม่ชัด ปวดหัว หรือรู้สึกเพลียง่าย ทางที่ดีควรตรวจสายตาอย่างน้อยปีละหนึ่งครั้ง และเลือกแว่นหรือคอนแทคเลนส์ที่เหมาะสมกับค่าสายตาของตนเอง

เมื่อเกิดความรู้สึกตาล้าควรทำอย่างไร ?

ปรับพฤติกรรมการใช้สายตา

• ใช้หลัก 20-20-20 คือ ทุก 20 นาที ให้มองออกไปไกล 20 ฟุต (ประมาณ 6 เมตร) นาน 20 วินาที
• พักสายตาสั้น ๆ ระหว่างทำงาน เช่น ลุกขึ้นเดินหรือหลับตาสักครู่

ปรับสภาพแวดล้อมในการทำงาน

• จัดแสงในห้องให้พอเหมาะ ไม่สว่างหรือมืดจนเกินไป
• ปรับความสว่างของหน้าจอให้อยู่ในระดับใกล้เคียงกับแสงรอบตัว
• วางหน้าจอให้ต่ำกว่าระดับตาเล็กน้อย เพื่อไม่ให้ตาและคอทำงานหนัก 

เคล็ดลับเพิ่มเติม

• อาจใช้น้ำตาเทียมหากรู้สึกตาแห้ง
• ตรวจสุขภาพตาเป็นประจำเพื่อเช็กความผิดปกติ
• รับประทานผักใบเขียวเข้มอย่างคะน้า บรอกโคลี ผักโขม และ ผักผลไม้สีเหลือง อย่างแครอท ฟักทอง ซึ่งเป็นกลุ่มอาหารที่มีลูทีน (Lutein) สารอาหารกลุ่มแคโรทีนอยด์ที่มีส่วนช่วยในการดูแลสุขภาพดวงตาให้เป็นไปตามปกติ

รู้ก่อนดีกว่า เมื่อไรควรไปพบจักษุแพทย์ ?

นอกจากความรู้สึกตาล้าที่เกิดขึ้นระหว่างวัน หากมีอาการเหล่านี้ควรรีบปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ

• ความรู้สึกตาล้าที่ไม่ดีขึ้นแม้พักสายตา
• รู้สึกตามัวหรือเห็นภาพซ้อนบ่อยครั้ง
• รู้สึกปวดตารุนแรงร่วมกับปวดศีรษะเรื้อรัง

สรุปได้ว่า Digital Eye Strain คือ ความรู้สึกตาล้าที่เกิดจากการใช้จอดิจิทัลนานเกินไป พบได้บ่อยในยุคปัจจุบันที่คนต้องทำงานและใช้ชีวิตกับหน้าจออย่างต่อเนื่อง แม้ไม่ใช่อาการที่รุนแรง แต่หากไม่แก้ไขก็อาจทำให้คุณภาพชีวิตลดลงได้ ซึ่งการพักสายตาเป็นประจำ ปรับสภาพแวดล้อมให้เหมาะสม หรือการรับประทานผักและผลไม้ที่มีสารอาหารลูทีน ก็อาจเป็นอีกหนึ่งทางเลือกที่ช่วยได้ 

ข้อมูลอ้างอิง

1. Kahal, F., Al Darra, A., & Torbey, A. (2025). Computer vision syndrome: a comprehensive literature review. Future science OA, 11(1), 2476923.
2. Kaur, K., Gurnani, B., Nayak, S., Deori, N., Kaur, S., Jethani, J., Singh, D., Agarkar, S., Hussaindeen, J. R., Sukhija, J., & Mishra, D. (2022). Digital Eye Strain- A Comprehensive Review. Ophthalmology and therapy, 11(5), 1655–1680.
3. Pavel, I. A., Bogdanici, C. M., Donica, V. C., Anton, N., Savu, B., Chiriac, C. P., Pavel, C. D., & Salavastru, S. C. (2023). Computer Vision Syndrome: An Ophthalmic Pathology of the Modern Era. Medicina (Kaunas, Lithuania), 59(2), 412.
4. Semp, D. A., Beeson, D., Sheppard, A. L., Dutta, D., & Wolffsohn, J. S. (2023). Artificial Tears: A Systematic Review. Clinical optometry, 15, 9–27.
5. Lopresti, A. L., & Smith, S. J. (2025). The effects of lutein/ zeaxanthin (Lute-gen®) on eye health, eye strain, sleep quality, and attention in high electronic screen users: a randomized, double-blind, placebo-controlled study. Frontiers in nutrition, 12, 1522302.